چرا پاور بانک من گوشی را کامل شارژ نمی‌کند؟ 9 دلیل فنی و روش رفع

 

 

گوشی‌تان را ساعت‌هاست که به پاور بانک وصل کرده‌اید؛ اما هنوز شارژ آن از 80-90 درصد بیشتر نشده است؟ این اتفاق می‌تواند تمام برنامه‌ریزیهای شما را به هم بریزد؛ به خصوص وقتی بیرون از خانه هستید و هیچ پریز برقی هم در دسترس نیست. از آن طرف، ذهن‌‌تان هم مشغول می‌شود که اصلا چرا پاور بانک گوشی را کامل شارژ نمی‌کند؟ مشکل از کجاست؟

در این مقاله، قرار است دقیق و روشن به این سوال پاسخ دهیم؛ دلایل فنی آن را بررسی کنیم و برای هر کدام، راه‌حل‌های ساده و عملی معرفی می‌کنیم؛ به امید این که بتوانید دوباره مثل قبل روی پاور بانک خود حساب کنید.

1- تفاوت ظرفیت اسمی و واقعی پاور بانک؛ دلیل شارژ نشدن گوشی

احتمالا اولین شکی که پیدا می‌کنید، «خرابی پاور بانک» است؛ اما در بیشتر مواقع، ماجرا از ظرفیت واقعی دستگاه شروع می‌شود. فرض کنیم شما یک پاور بانک 10000 میلی‌آمپرساعتی می‌خرید. حتما انتظار دارید که این پاور بانک باتری گوشی 5000 میلی‌آمپرساعتی شما را دو بار شارژ کند. در صورتی که عدد نوشته شده روی بدنه یا جعبه پاور بانک در واقع ظرفیت اسمی سلول‌های داخلی آن است، نه ظرفیت واقعی.

شما هرگز نمی‌توانید ظرفیت اسمی پاور بانک خود را به طور کامل به گوشی منتقل کنید. چون در طول فرآیند شارژ، بخشی از انرژی برای اصطکاک یا به شکل گرما در کابل شارژ یا مدار داخلی پاور بانک هدر می‌رود. حتی اگر بهترین پاور بانک را بخرید، باز هم بازدهی آن بیشتر از 80 تا 90 درصد نمی‌شود. این یعنی یک پاور بانک ۱۰۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی، نهایتا می‌تواند حدود ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ میلی‌آمپر ساعت شارژ مفید را به گوشی شما برساند.

راهکار:

• نگاهی به مقاله «یک پاور بانک چند بار گوشی را شارژ می‌کند؟» بیندازید و ظرفیت واقعی پاور بانک خود را به دست آورید. اگر این عدد کمتر از ظرفیت باتری گوشی شماست، پاور بانک نمی‌تواند آن را به طور، کامل شارژ کند.
• می‌توانید یک پاور بانک قوی‌تر بخرید که ظرفیت اسمی آن حداقل ۱.۵ تا ۲ برابر ظرفیت باتری گوشی شما باشد.

2- خراب‌بودن کابل شارژ؛ از دلایل شارژ نکردن پاور بانک

ممکن است همه چیز زیر سر کابل شارژی باشد که پاور بانک شما را به گوشی وصل کرده است. کابل‌های بی‌کیفیت، بلند یا فرسوده، مقاومت الکتریکی بالایی دارند. جریان برق برای رسیدن به گوشی باید از سیم‌های مسی داخل کابل عبور کند و هرچه این مقاومت بیشتر باشد، انرژی بیشتری در خود کابل به شکل گرما تلف می‌شود. در نتیجه، ولتاژ و جریان کمتری هم به گوشی می‌رسد و دیرتر شارژ خواهد شد.

در فرایند فست شارژ، کابل معیوب مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند. فناوری‌های شارژ سریع نیاز دارند که کابل بتواند داده‌های مربوط به ولتاژ و جریان را به طور دقیق بین پاور بانک و گوشی منتقل کند. اگر کابل دچار قطعی جزئی شده باشد یا از استاندارد لازم برای انتقال جریان بالا (مثلا ۳ آمپر یا ۵ آمپر) پشتیبانی نکند، سیستم هوشمند گوشی آن را تشخیص می‌دهد. سپس برای جلوگیری از آسیب به باتری، شارژ را به حالت کند و استاندارد (مثلا ۵ وات) برمی‌گرداند. در این حالت، ممکن است گوشی به دلیل کندی بیش از حد، ساعت‌ها طول بکشد تا کاملا شارژ شود. به خصوص اگر هم‌زمان از گوشی هم استفاده کنید.

راهکار:

• کابل شارژ خود را عوض کنید و ببینید که آیا هنوز هم مشکل برقرار است یا نه. حتی اگر به ظاهر کابل شما هیچ پارگی یا قطعی ندارد، باز هم کابل دیگری را به جای آن امتحان کنید.
• اگر قصد خرید کابل شارژ را دارید، همیشه مدل‌های اورجینال، کوتاه و ضخیم را انتخاب کنید. برای شارژ سریع، به دنبال کابل‌هایی باشید که با استاندارد پاور بانک و گوشی شما (PD یا QC) سازگار باشند.

3- شارژ نبودن باتری خود پاوربانک

آیا مطمئن هستید که خود پاور بانک به اندازه کافی شارژ دارد؟ ممکن است آخرین باری که از آن استفاده کرده‌اید، فراموش کرده باشید که آن را به طور کامل شارژ کنید. شاید هم برای مدت طولانی در کشو بوده و به دلیل تخلیه خودکار شارژ آن کم شده است. باتری‌ها حتی زمانی که استفاده نمی‌شوند، به آرامی شارژ خود را از دست می‌دهند. اگر پاور بانک را در یک محیط گرم رها کرده باشید، سرعت تخلیه خودکار آن بیشتر خواهد بود.

علاوه بر این، نشانگرهای LED روی پاور بانک همیشه دقیق نیستند. ممکن است دو چراغ LED روشن باشد که نشان دهنده شارژ ۵۰ درصدی باشد؛ اما در واقعیت، ظرفیت مفید آن به مراتب کمتر از این مقدار باشد. این امر به خصوص در پاور بانک‌های قدیمی‌تر یا فیک بیشتر دیده می‌شود.

راهکار:

• پاور بانک خود را به طور کامل شارژ کرده و دوباره آن را امتحان کنید.
• به غیر از این همیشه پاور بانک‌تان را در محیط خنک و خشک نگهداری کنید. اگر برای مدت طولانی از آن استفاده نمی‌کنید، هر چند ماه یک‌بار آن را شارژ کنید تا از تخلیه کامل و آسیب به باتری جلوگیری شود.

4- افت ظرفیت باتری پاور بانک؛ مهم‌ترین دلیل شارژ نشدن کامل گوشی

می‌دانستید که بعد از مدتی باتری پاور بانک شما افت ظرفیت پیدا می‌کند؟ تمام باتری‌های لیتیوم-یون و لیتیوم-پلیمر عمر مشخصی دارند (مثلا ۳۰۰ تا ۵۰۰ چرخه شارژ). با گذشت زمان و استفاده مکرر، ساختار شیمیایی باتری فرسوده شده و توانایی آن در نگهداری شارژ کم می‌شود.

اگر پاور بانک شما بیش از دو سال عمر دارد یا در محیط‌های بسیار گرم نگهداری شده، احتمالا بخشی از ظرفیت واقعی خود را از دست داده است. به همین دلیل نمی‌تواند گوشی شما را کامل شارژ کند. هم‌چنین، پاور بانک‌هایی که به صورت غیراصولی و با شارژرهای بی‌کیفیت شارژ می‌شوند، این فرسایش را با سرعت بیشتری تجربه خواهند کرد.

راهکار:

• اگر چند سالی می‌شود که پاور بانک خود را خریده‌اید و در این مدت هم مرتب از آن استفاده کرده‌اید، احتمالا عمر مفید باتری داخلی آن رو به پایان است. در این صورت، عوض‌کردن آن بهترین راه‌حل است.
• هم‌چنین، سعی کنید هنگام شارژ، گوشی را در حالت پرواز قرار دهید تا مصرف انرژی لحظه‌ای آن به حداقل برسد.

 

5-کثیف‌بودن پورت‌ها یا مشکلات سخت‌افزاری

ممکن است مشکل از پورت شارژ گوشی باشد. با گذشت زمان، پورت‌ در اثر استفاده مکرر آسیب می‌بیند. گاهی حتی امکان دارد پرز و گرد و غبار در آن جمع شود. این کثیفی یا آسیب‌ها مانع از تماس کامل پین‌های کابل و پورت می‌شوند. در این حالت، جریان به درستی منتقل نمی‌شود و شارژ ناقص خواهد ماند.

گاهی هم ممکن است، مشکل از سخت افزار پاور بانک باشد. مثلا، برد مدار چاپی (PCB) یا یکی از اجزای الکترونیکی آن (مثل IC شارژ) در اثر ضربه، نفوذ رطوبت، یا تولید بی‌کیفیت آسیب دیده باشد. در این صورت، ممکن است چراغ‌های نشانگر شارژ هم روشن باشند؛ اما مدار خروجی خراب باشد و نتواند ولتاژ و جریان کافی را منتقل کند.

راهکار:

• گوشی خود را به پاور بانک دیگری یا شارژر دیواری وصل کنید و منتظر بمانید. اگر باز هم کامل شارژ نشد، احتمالا مشکل از پورت گوشی است و نه پاور بانک.
• با استفاده از یک گوش پاک کن یا خلال دندان، به آرامی گردوغبار داخل پورت شارژ گوشی را تمیز کنید.
• اگر هیچ‌کدام از روش‌ها جواب ندارد، پاور بانک یا گوشی را به دست یک کارشناس بسپارید.

6- گرم شدن بیش از حد دستگاه ؛ علت شارژ نکردن پاور بانک

آیا گوشی یا پاور بانک شما هنگام شارژ داغ می‌شود؟ یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث  کم‌شدن سرعت شارژ یا حتی توقف کامل آن می‌شود، گرمای بیش‌ازحد است. باتری‌های لیتیوم-یونی نسبت به دما بسیار حساس هستند. گرمای بالا (معمولا بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد) می‌تواند طول عمر مفید آن‌ها را به شدت کم کند. بنابراین، هم گوشی و هم پاور بانک‌ها دارای سیستم‌های مدیریت باتری (BMS) هستند که وظیفه‌اش کنترل دما است. هنگامی که دمای پاور بانک یا گوشی از حد ایمنی بالاتر می‌رود، این سیستم محافظتی دست به کار می‌شود. به طور خودکار جریان شارژ را کاهش می‌دهد یا آن را به طور کامل قطع می‌کند تا دستگاه خنک شود.

از آن طرف، شما هم متعجب می‌شوید که چرا پاور بانک من گوشی را کامل شارژ نمی‌کند. شارژ کردن زیر نور مستقیم خورشید، قرار دادن دستگاه‌ها زیر پتو یا روی سطوح نرم که اجازه خروج گرما را نمی‌دهد، باعث افزایش دمای دستگاه می‌شود. هم‌چنین، اجرای بازی‌ها یا برنامه‌های سنگین با گوشی در حین شارژ هم می‌تواند به سرعت دمای آن را بالا ببرد.

راهکار:

• همیشه پاور بانک و گوشی را در حین شارژ در یک محیط خنک و دارای تهویه مناسب قرار دهید.
• اگر متوجه شدید که یکی از دستگاه‌ها داغ شده است، کابل را جدا کنید و اجازه دهید چند دقیقه خنک شود.
• از قرار دادن پاور بانک و گوشی در داخل کیف یا جیب در حین شارژ خودداری کنید.
• هم‌چنین، برای جلوگیری از تولید گرمای زیاد، تا حد امکان در حین شارژ از گوشی استفاده سنگین (مانند تماشای ویدیوهای طولانی با کیفیت بالا یا بازی‌های گرافیکی سنگین) نداشته باشید.

7- ناهماهنگی پروتکل‌های شارژ سریع گوشی و پاور بانک

شاید پاور بانک و گوشی شما هر دو سالم باشند؛ اما زبان هم را نفهمند. شارژ سریع پروتکل‌های مختلفی دارد؛ مثل: : Quick Charge (QC)، Power Delivery (PD)، SuperVOOC، Adaptive Fast Charging و غیره. هر پروتکل یک «زبان» خاص برای مذاکره بین شارژر و گوشی است تا مشخص کند شارژ با چه ولتاژ و جریانی انجام شود. اگر پاور بانک شما از یک پروتکل (مثلا QC) پشتیبانی کند و گوشی شما از پروتکل دیگری (مثلا PD) استفاده کند، این دو دستگاه نمی‌توانند با یکدیگر «صحبت» کرده و با حداکثر توان شارژ را منتقل کنند.

در این صورت، هر دو دستگاه برای حفظ ایمنی به حالت پیش‌فرض و بسیار کند (معمولا ۵ ولت/۱ آمپر یا ۵ وات) بازمی‌گردند. حالا اگر باتری گوشی شما ظرفیت زیادی هم داشته (مثلا ۵۰۰۰ میلی‌آمپر ساعت) یا در پس‌زمینه در حال مصرف انرژی باشد، جریان ورودی نمی‌تواند نیازهای مصرفی دستگاه را جبران کند. در نتیجه، درصد شارژ به کندی زیاد می‌شود یا هیچ‌وقت به صد نمی‌رسد. این وضعیت به خصوص در گوشی‌های جدید که مصرف انرژی بالایی دارند و از شارژ سریع پشتیبانی می‌کنند، بیشتر به چشم می‌آید.

راهکار:

• مشخصات فنی پاور بانک را با دقت بررسی کنید. مطمئن شوید که از پروتکل‌های شارژ سریع سازگار با گوشی شما (مثل PD برای آیفون و بسیاری از اندرویدها، یا QC برای گوشی‌های با چیپست کوالکام) پشتیبانی می‌کند.
• اگر پاور بانک چند پورت خروجی دارد، حتما از پورتی که با عنوان PD یا QC مشخص شده است، استفاده کنید.
• اگر گوشی شما از شارژرهای PD پشتیبانی می‌کند، باید پاور بانکی با توان خروجی حداقل ۱۸ وات یا بیشتر و پورت PD داشته باشید.

8- باگ‌های نرم‌افزاری؛ دلیلی برای شارژ نکردن پاور بانک

شاید ندانید که پاور بانک‌ها دارای یک مدار کنترلی و یک نرم‌افزار داخلی کوچک برای مدیریت فرآیند شارژ هستند. این مدار، مسئول تشخیص دستگاه متصل، مدیریت خروجی جریان و نمایش سطح شارژ است. گاهی اوقات این مدار کنترلی به دلیل نوسانات برق، تخلیه کامل باتری یا حتی خطاهای داخلی، دچار باگ نرم‌افزاری می‌شود. در این حالت، با وجود این‌که باتری پاور بانک فول شارژ است؛ اما مدار خروجی را به درستی فعال نمی‌کند یا جریان ضعیفی می‌فرستد که توسط گوشی پذیرفته نمی‌شود. در بسیاری از موارد، این یک باگ جدی نیست و تنها با راه‌اندازی مجدد مدار کنترل حل می‌شود.

راهکار:

• پاور بانک خود را ریست کنید. اگر پاور بانک شما دکمه ریست مخصوص ندارد، نگاهی به دفترچه راهنمای آن داشته باشید یا در اینترنت سرچ کنید. اگر اطلاعات دقیقی به دست نیاوردید، شاید بتوانید با نگه‌داشتن دکمه پاور به مدت طولانی (حدود ۱۰ تا ۲۰ ثانیه) آن را ریست کنید.
• اگر این روش‌ها کارساز نبود، اجازه دهید شارژ پاور بانک به طور کامل تخلیه و در نهایت خاموش شود. سپس آن را به یک شارژر دیواری استاندارد وصل کنید و بگذارید تا ۱۰۰ درصد شارژ شود. احتمالا با این روش مدار داخلی آن مجددا تنظیم خواهد شد.

9- کاهش سرعت شارژ در لحظات آخر

باتری‌های لیتیوم-یون برای حفظ سلامت و افزایش عمر مفید خود، در تمام طول فرآیند شارژ، با یک سرعت ثابت شارژ نمی‌شوند. سیستم‌های مدیریت باتری (BMS) در گوشی‌های هوشمند، فرآیند شارژ را به دو مرحله اصلی تقسیم می‌کنند:

1. شارژ سریع (Fast Charge/Bulk Charge): در این مرحله (از حدود ۰ تا ۸۰ درصد)، گوشی با حداکثر توان ممکن شارژ می‌شود.
2. شارژ قطره‌ای (Trickle Charge/Saturation Phase): با نزدیک شدن به شارژ ۸۰ تا ۹۰ درصد، برای جلوگیری از آسیب دیدن سلول‌های باتری ناشی از ولتاژ بالا، جریان شارژ به مرور؛ اما به شدت کم می‌شود.

در این مرحله نهایی (از ۹۰ تا ۱۰۰ درصد)، گوشی بسیار کندتر شارژ می‌شود و ممکن است زمان بیشتری از شارژ ۰ تا ۵۰ درصد طول بکشد. اگر پاور بانک شما هم به دلیل تمام شدن ظرفیت خود یا مشکلات مداری، نتواند ولتاژ پایدار و کاملی را ارائه دهد، گوشی این ولتاژ نامنظم را تشخیص می‌دهد. در این صورت، برای محافظت بیشتر، به طور کلی شارژ را متوقف می‌کند. این توقف ممکن است در ۹۵ یا ۹۸ درصد رخ دهد، و این حس را به شما بدهد که شارژ کامل نشده است.

راهکار:

کندشدن سرعت شارژ گوشی در دقایق آخر یک نقص نیست، بلکه یک مکانیسم حفاظتی دوطرفه است که عمر باتری گوشی شما را تضمین می‌کند. پس نیاز به راهکاری هم ندارد.

 

حل مشکل شارژ نکردن کامل گوشی توسط پاور بانک؛ در یک نگاه

شارژ نشدن کامل گوشی توسط پاور بانک، معمولا مشکل مهمی نیست. در بیشتر مواقع به خرابی کابل، پورت، یا ناهماهنگی پروتکل‌های شارژ برمی‌گردد. البته گاهی هم دلیل آن خراب‌شدن پاور بانک است. با بررسی دقیق کابل خود، اطمینان از خنک بودن دستگاه‌ها و انتخاب یک پاور بانک با ظرفیت و پروتکل شارژ مناسب، می‌توانید این مشکل را به راحتی حل کنید.